On yıllardır uçan arabalar, bilim kurgu filmlerinin ve geleceğe dair hayallerin vazgeçilmez simgesi oldu.

“Geleceğe Dönüş” ve “Jetgiller” gibi yapımlar, arabaların şehirlerin üzerinden süzüleceği bir dünyayı bize göstermişti.

Peki 21. yüzyılda hâlâ trafikte sıkışmış durumdayken uçan arabalar hâlâ sadece bir hayal mi? Yoksa teknoloji hayallerimize yetişiyor mu?

Kısaca uçan araba, hem yolda hem havada kullanılabilen bir araç anlamına gelir. Bazıları küçük bir uçak gibi görünüp yollarda sürülebiliyor; bazıları ise koltuklu büyük bir drone’a benziyor.

Günümüz uçan araba prototipleri iki ana gruba ayrılıyor:

• VTOL (Dikey Kalkış ve İniş) araçları: Helikopter gibi dikey olarak kalkış ve iniş yapabilen elektrikli veya hibrit araçlar, pist gerektirmez.

• Dönüşümlü araçlar: Sürücü modundan uçuş moduna geçebilen, genellikle katlanabilir kanatlara sahip araçlar.

Gökyüzüne Yükselen Prototipler

İnanması güç ama birkaç uçan araba modeli çoktan test uçuşlarını yaptı. ABD’den Slovakya’ya, Japonya’ya kadar birçok şirket bu hayali gerçeğe dönüştürmeye çalışıyor.

Bazı dikkat çekici örnekler:

• Klein Vision AirCar (Slovakya): Çift modlu araba-ucak, 2021’de şehirlerarası 35 dakikalık uçuş gerçekleştirdi.

• Joby Aviation (ABD): 150 kilometreden fazla menzile sahip VTOL hava taksi projesi.

• XPeng AeroHT: Başarılı test uçuşları yapan hibrit uçan araba.

2023’te Alef Aeronautics, elektrikli uçan araba prototipi için sınırlı test onayı aldı ve ABD piyasası için önemli bir adım attı.

Teknolojik Atılımlar

Uçan arabaların bu kadar hızlı ilerlemesi tesadüf değil. Bazı teknolojik gelişmeler bu araçları mümkün kılıyor:

• Batarya Verimliliği: Hafif ve yüksek kapasiteli bataryalar elektrikli uçan araçlar için hayati önem taşıyor.

• Otonom Uçuş Yazılımı: Pilot gerektirmeyen araçlar, yapay zekâ destekli güvenilir navigasyon sistemlerine ihtiyaç duyacak.

• Hafif Kompozit Malzemeler: Araçları hem güçlü hem de elektrikli itiş gücüyle kalkabilecek kadar hafif hale getiriyor.

Bu gelişmeler maliyeti düşürüyor, menzili artırıyor ve prototiplerin güvenliğini yükseltiyor.

Neden Hâlâ Gökyüzünde Değiliz?

Tüm bu ilerlemelere rağmen uçan arabalar günlük hayatımızın parçası değil ve bunun birkaç nedeni var:

• Güvenlik: Araçların binalara veya birbirine çarpmaması nasıl sağlanacak? Havacılık güvenliği neredeyse kusursuz olmalı.

• Hava Trafiği Yönetimi: Binlerce uçan araç gökyüzünde olsa, trafiği kim kontrol edecek? Alçak irtifa uçuşları için hava sahası düzenlemesi büyük bir sorun.

• Altyapı: “Gökyüzü limanları”, şarj istasyonları, bakım merkezleri ve acil müdahale sistemleri gerekiyor.

• Maliyet: Mevcut prototiplerin çoğu yüz binlerce dolara mal oluyor; çoğu kişi için erişilebilir değil.

Şehirde Hava Ulaşımı (UAM)

Özel uçan arabalar yerine birçok şirket, kısa menzilli talebe bağlı hava taşımacılığına yöneliyor. UAM, büyük şehirlerde mobil uygulama üzerinden çağrılabilen hava taksi hizmetlerini kapsıyor.

Archer Aviation, Volocopter ve Lilium gibi şirketler aktif olarak testler yapıyor ve şehir planlamacılarıyla iş birliği yürütüyor. ABD ve Avrupa’daki bazı şehirler, önümüzdeki yıllarda sınırlı servis için hazırlık yapıyor.

Çevresel Etki ve Gürültü

Çoğu uçan araba elektrikli olduğu için emisyon ve işletme gürültüsü düşük. Ancak batarya üretimi, altyapı ve hava trafiğinin çevresel etkisi dikkate alınmalı. NASA araştırmalarına göre, toplumun kabulü büyük ölçüde kalkış ve iniş sırasında oluşacak gürültünün minimize edilmesine bağlıdır.

Pilot Lisansına İhtiyacımız Olacak mı?

Herkesin kendi aracını uçurup uçuramayacağı sorusu akla geliyor. Cevap, teknolojinin ne kadar otonom olduğuna bağlı. Bazı araçlar tamamen otomatik olacak; yolcular pilotluk yapmayacak. Diğerleri için güvenlik sistemleri ve düzenlemeler olgunlaşana kadar temel havacılık eğitimi gerekebilir. Drone operatörleri veya helikopter pilotları için verilen eğitimlere benzer programlar yaygınlaşabilir.

Kitlesel Kullanım Ne Zaman?

Kitlesel kullanım hâlâ 10-20 yıl uzaklıkta görünüyor. Gösteri uçuşları ve testler hızlı ilerlese de, uçan arabaları yaygın görmek hükümet onayları, kamu güveni ve altyapı yatırımı gerektiriyor.

Ancak parçalar yavaş yavaş bir araya geliyor:

• Hükümetler gelişmiş hava mobilitesi araştırmalarına yatırım yapıyor

• Büyük havayolu ve otomobil şirketleri uçan araba girişimlerine yatırım yapıyor

• Halkın ilgisi, özellikle yoğun bölgelerde artıyor

Ortalama bir çalışan önümüzdeki yıl işe uçan arabayla gitmeyecek, ama fikir artık uzak bir hayal değil. Pistin üzerinde duruyoruz ve motor çalışıyor.

Sen Binmek İster miydin?

Uçan arabalar hâlâ bilim kurgu gibi görünebilir, ama gelecek beklenenden hızlı geliyor. Teknoloji devleri, havacılık şirketleri ve hükümetler bu olasılık için birleşmiş durumda. Artık soru “olacak mı?” değil, “ne zaman olacak?”

Peki, iş yolculuğunu 60 dakikadan 10 dakikaya düşürebilecek bir uçan taksiye binmek ister miydin? Yoksa hâlâ çok riskli ve fazla geleceğe dair mi görüyorsun?

Cevabını düşün, belki gökyüzü bir gün bizim yeni trafiğimiz olacak