Bazı tatlılar vardır, tek lokmayla sizi hem çocukluğunuza hem de Akdeniz’in sıcacık sokaklarına ışınlar. İşte fıstıklı cezerye, tam da öyle bir tatlı! Ne lokum, ne helva, ne pestil… Ama hepsinden bir şeyler taşıyan, kendine has, kıvamı ayrı, tadı olay bir güzellik.

Adını duyan herkes bir “Hmm… havuçlu muydu o ya?” diye düşünür. Evet, başrolü havuç oynuyor. Ama öyle sıradan bir havuç tatlısı değil bu. İçine eklenen bolca Antep fıstığı, biraz tarçın, biraz karanfil, üstüne de Hindistan cevizi… Hepsi bir araya geliyor, ortaya cezbeden cezerye çıkıyor. Boşuna "cezerye" denmemiş, değil mi?

Hazırsanız, bu gizemli tatlının geçmişinden yapımına, damaklarda bıraktığı etkiye kadar her şeyini konuşalım!

Cezerye Nedir, Nereden Gelir?

Cezerye kelimesi, Arapça “cezer” yani havuç kelimesinden türemiştir. Yani adının havuçla bu kadar birebir örtüşmesi tesadüf değil.

En çok Mersin, Adana ve Gaziantep çevresinde sevilerek tüketilen cezerye, bir anlamda Akdeniz'in ve Güneydoğu’nun mutfağına armağanı. Osmanlı mutfağında da kendine yer bulmuş bu tatlı, özellikle şerbetli ve hamurlu tatlılardan sıkılan ama “Bana hafif bir şey lazım” diyenlerin gözdesi olmuş.

Neden Fıstıklı Cezerye?

Tamam, havuç var, tatlı oluyor, anladık. Ama neden fıstıklı?

İşte burada devreye lezzet katmanları giriyor. Havuç zaten hafif tatlı ve yoğun bir aroma sunuyor. Ama yanına Antep fıstığı eklendiğinde bu aroma hem derinleşiyor hem de çıtırlık kazanıyor. Fıstığın yağlı, tok yapısı cezeryeye zenginlik katıyor. Öyle ki, bir dilimiyle bile insan doygunluk hissine ulaşıyor ama yine de “Bir tane daha alayım…” diyorsunuz.

Kısacası: Havuç cezeryeye ruhunu, fıstık karakterini verir.

Malzemeler – Evde Denemek İsteyenlere

Cezeryeyi evde yapmak da zor değil, biraz sabır ve doğru malzemeyle şahane sonuçlar alınabilir.

Malzemeler (Yaklaşık 20 dilim için):

1 kg havuç (rende)

2 su bardağı toz şeker (isteğe göre azaltılabilir)

1 su bardağı dövülmüş Antep fıstığı

1 tatlı kaşığı tarçın

Yarım çay kaşığı toz karanfil (isteğe bağlı ama çok yakışır)

1 çay bardağı su

Hindistan cevizi (bulamak için)

1 tatlı kaşığı limon suyu

Nasıl Yapılır?

Havuçları güzelce rendeleyin. Derin bir tencerede, 1 çay bardağı su ile birlikte, kısık ateşte yumuşayana kadar pişirin.

Havuçlar suyunu salıp çektikten sonra şekeri ekleyin. Karıştırarak pişirmeye devam edin. Bu işlem yaklaşık 30-40 dakika sürebilir, sabır işi.

Karışım koyulaşıp reçel kıvamına gelince tarçın, karanfil ve limon suyunu ekleyin.

Ocağı kapamadan birkaç dakika önce fıstıkları ilave edin. Güzelce karıştırın.

Karışımı yağlı kağıt serilmiş bir tepsiye dökün, spatulayla düzleştirin. Soğuyunca buzdolabında 2-3 saat dinlendirin.

Buzdolabından çıkardıktan sonra kare dilimler kesin. Her birini Hindistan cevizine bulayın. İşte bu kadar!

Hem Tatlı Hem Sağlıklı mı?

Cezerye, şeker içermesine rağmen "şerbetli tatlılar" kadar ağır değildir. Havuçtan gelen lif, beta karoten, vitaminlerle aslında enerji veren ama baymayan bir lezzettir. Özellikle spor sonrası atıştırmalık olarak da tercih edilir. Fıstık da işin içine girince protein açısından da bir adım öne geçer.

Tabii "sağlıklı tatlı" diyerek tepsiyle yememek gerek. Ama ara öğünlerde, çay saatlerinde, misafir ikramlarında gönül rahatlığıyla sunulabilir.

Cezerye: Tatlıdan Fazlası

Fıstıklı cezerye sadece bir tatlı değil; kültürdür, gelenektir, hatta küçük bir kutlamadır. Renkli sunumu, dilim dilim kesilen şekliyle bayramlık çikolataları bile kıskandırır. Üstelik evde yapıldığında şekersiz versiyonları da mümkün. Hurma, bal ya da pekmezle yapılan tarifler de son yıllarda oldukça revaçta.

Yani cezerye, hem anne eli değmiş gibi geleneksel bir tatlı, hem de modern sofralara yakışan zarif bir sunum. Kahvenin yanına, çayın ortasına, misafirin hatırına birebir.

Son Lokma

Fıstıklı cezerye, her lokmasında sizi şaşırtan, tatlıyla sebzeyi barıştıran, Türk mutfağının gizli kahramanlarından biri. Hazırlarını marketten almak mümkün ama bir gün vaktiniz olursa mutlaka evde denemenizi tavsiye ederiz.

Hem elleriniz havuçla boyanır, hem mutfak mis gibi kokar. Ama sonuç? Parmak yedirten bir tatlı şöleni!