Baklava, Türk mutfağının dünya çapında en bilinen ve sevilen tatlılarından biridir. İncecik açılmış hamur katmanları arasına serpiştirilen ceviz, Antep fıstığı veya fındık gibi kuruyemişler, üzerine dökülen şerbetle birleşerek ortaya eşsiz bir tat çıkarır.

Peki, baklava nasıl ortaya çıktı? Tarihte baklavayı kim buldu? Ve hangi çeşitleriyle sofralarımızı süslüyor? Gelin, bu enfes tatlının tarihine ve zengin dünyasına birlikte bakalım.

Baklavanın Tarihçesi: İlk Baklava Kim Tarafından Yapıldı?

Baklavanın tam olarak nerede ve kim tarafından icat edildiği kesin olarak bilinmemekle birlikte, tarih boyunca farklı uygarlıkların benzer tatlılar yaptığı kayıtlarda yer alır. Ancak modern baklavanın temelini oluşturan tariflerin Anadolu ve Mezopotamya bölgesinde geliştiği düşünülür.

Osmanlı İmparatorluğu döneminde, özellikle saray mutfağında baklava büyük bir gelişme gösterdi. Saray aşçıları tarafından incelikle hazırlanan baklava, saray mutfağının gözdesi oldu. 15. yüzyılda Topkapı Sarayı’nda baklava yapımı detaylı şekilde kayıt altına alınmış, bu tatlı Osmanlı’nın önemli kültürel simgelerinden biri haline gelmiştir.

Bazı kaynaklara göre baklava, Bizans ve Pers mutfaklarından etkilenerek geliştirilmiş ve Osmanlılarla birlikte bugünkü formuna kavuşmuştur. İlk baklava tarifleri, hamurun incecik açılması, kat kat dizilmesi ve şerbetle tatlandırılması prensibine dayanır.

Baklava Çeşitleri Nelerdir?

Türk mutfağında baklava, kullanılan malzemeler, hamurun açılış şekli ve bölgesel farklılıklar nedeniyle çeşitlenmiştir. İşte en bilinen baklava çeşitleri:

1. Antep Baklavası

Antep baklavası, Gaziantep’e özgü ve en bilinen baklava çeşididir. İncecik açılan hamurun arasında bolca Antep fıstığı kullanılır. Şerbeti şeker ve limon karışımıdır. İncecik hamur ve bol fıstık oranı, lezzetini eşsiz kılar.

2. Cevizli Baklava

Cevizli baklava, özellikle İç Anadolu ve Karadeniz bölgelerinde yaygındır. Antep fıstığı yerine ceviz kullanılır. Daha dolgun ve ağır bir tada sahiptir. Cevizli baklava, şerbetle birlikte enfes bir tat oluşturur.

3. Fıstıklı Sarma

Baklava hamurunun küçük parçalar halinde sarılmasıyla yapılır. İçinde Antep fıstığı bulunur. Küçük ve pratik porsiyonlarıyla özellikle ikramlarda tercih edilir.

4. Şöbiyet

Baklava hamurunun içine kaymak (muhallebi kıvamında) konur ve üzerine fıstık serpilir. Bu lezzet, baklavaya farklı bir kremsi doku kazandırır.

5. Kadayıf Baklava

Kadayıfın ince telleriyle yapılan bir baklava çeşididir. Genellikle cevizle hazırlanır ve üzeri şerbetle tatlandırılır. Daha çıtır ve farklı bir doku arayanların favorisi olur.

Baklavayı Kim Buldu?

Baklavayı ilk kim buldu sorusu, tarihsel veriler ışığında net cevap bulmakta zorlanır. Ancak Anadolu topraklarında 8. yüzyıldan itibaren hamurun kat kat açılması ve tatlandırılması geleneğinin olduğu bilinmektedir. Osmanlı saray mutfağında baklava yapımı gelişmiş ve klasikleşmiştir.

Bazı tarihçiler, baklavanın kökeninin Mezopotamya’ya, Sümerlere kadar uzandığını savunur. Sümer tabletlerinde “kat kat açılmış tatlı” tariflerine rastlanmıştır. Ancak günümüzdeki modern baklava formu, Osmanlıların saray mutfağında yapılan çalışmalarla şekillenmiştir.

Baklava Yapımının İncelikleri

Baklava yapımı, ustalık gerektiren bir sanattır. Hamurun inceliği, katların sayısı, iç harcın oranı, şerbetin kıvamı ve pişirme süresi tatlının kalitesini belirler. Ustalıkla açılan yufkalar arasına, malzemenin homojen dağılımı sağlanır ve fırında kontrollü pişirme yapılır. Ardından sıcak tatlı üzerine soğuk şerbet dökülerek çıtır ve yumuşaklığın dengesi yakalanır.

Sonuç

Baklava, sadece tatlı değil, aynı zamanda yüzyıllardır süren bir kültürün ve ustalığın ürünüdür. Osmanlı saraylarından günümüzün modern mutfaklarına uzanan bu eşsiz lezzet, farklı çeşitleriyle Türkiye’nin dört bir yanında severek tüketilir. Antep fıstığından cevize, kaymaklı şöbiyetten kadayıfa, baklava çeşitleri hem göze hem damağa hitap eder.

Eğer Anadolu’nun zengin tatlı kültürüne adım atmak istiyorsanız, baklavayı mutlaka farklı çeşitleriyle deneyimlemelisiniz. Her lokmada tarih, emek ve lezzet saklıdır.